به نام خدا

روز مــادر، گل سرسبـد جشنـهای پـر رونـق جـهان

در بین روزها و جشن های خاص در جهان، روز مادر جایگاه ویژه ای دارد و در همه كشورها تقریباً به یك شكل برگزار می شود و همه تلاش می كنند با دادن هدیه ای هر چند ناچیز مادر خود را خوشحال كنند، هر چند در تمامی كشورها عده ای در این مورد هم عقیده اند كه روز مادر به نمایشی صرفاً مادی تبدیل شده و هدف اولیه آن فراموش شده است. تاریخ و سنن برگزاری این جشن در كشورهای جهان متفاوت اما اصل آن در همه جا یكسان است و روز مادر برای بزرگ و كوچك موقعیتی است برای ابراز عشقی كه نسبت به مادر خود دارند ...

روز مادر در ایران

بیستم جمادی الثانی هر سال، (امسال؛ 11 اردیبهشت 1392) برای ایرانیان روزی پر از خاطره و معنویت است؛ خاطراتی شیرین از مادران مهربان، زنان باگذشت، فرزندان با محبت و همسران با وفا؛ این روز به یُمن ِ زادروز بانوی نمونه اسلام، فاطمه زهرا (س)، روز مادر و گرامیداشت مقام زن نام گرفته است. در ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ روز ۲۵ آذر زادروز فریده قطبی مادر فرح دیبا به نام روز مادر نام گذاری شده بود.

آلمان

بیش از ۷۵ سال است كه روز مادر در دومین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. در این روز استثنایی اهدای گل بسیار اهمیت دارد... گل فروش ها این روز را "بی وقفه" كار می كنند! فرزندان از صبح كارهای خانه را انجام می دهند. ابتدا یك صبحانه عالی برای مادر به رختخواب می آورند، سپس او را به گردش می برند و با یك "شام خوب" روز را به پایان می رسانند.

آمریكا

آمریكایی ها در ابتدای قرن بیستم دومین یكشنبه ماه مه را رسماً روز مادر نام نهادند و در خلال جنگ جهانی اول آن را گسترش دادند. در این روز فرزندان به نزد مادر، مادربزرگ یا خاله خود می روند. كارت تبریك جایگاه ویژه ای دارد. كارت ها روی لبه شومینه یا روی بوفه ردیف می شوند با یك پیام اصلی روی همه آنها: "برای بهترین مادر، مادربزرگ یا خاله..." یا "دوستت دارم مادر...". صبحانه در رختخواب نیز جزیی از مراسم است. در این روز، مامان حق دارد تا ظهر بخوابد!

مكزیك

مكزیكی ها همیشه روز ۱۰ مه را برای مادران جشن می گیرند! آنها به مادرشان هدیه بسیار عجیبی می دهند: serenata. در نیمه شب ۹ مه جوان ها دور هم جمع می شوند و شروع به اجرای موسیقی خانه به خانه می كنند. آنها با گیتار آهنگ ویژه این روز را می نوازند و منتظر می مانند تا مادر عزیزشان در را به روی آنها باز كند، سپس آب میوه می نوشند و به خانه دیگری می روند و نغمه های شبانه را به افتخار مادر از سر می گیرند. معمولاً اجرای مراسم از ۱۱ شب تا ۶ صبح ادامه می یابد و به طور متوسط جوانان به ۱۷ خانه سر می زنند!

اسپانیا

جشن مادر اولین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. این روز موقعیتی است برای اهدای هدایای فراوان به مادر، به ویژه رفتن به رستوران با خانواده. مادر در این روز آشپزی نمی كند. رستوران ها نیز با اهدای یك شاخه گل به مادران، در این جشن سهیم می شوند! در این كشور كاتولیك ماه مه، ماه مریم مقدس نیز است. در دهكده های دورافتاده، اسپانیایی ها اغلب برای رفتن به كلیسا گل می چینند و گل ها را به مریم مقدس سمبل مقام مادری هدیه می دهند.

انگلستان

انگلیسی ها چهارمین یكشنبه بهار را برای مادران جشن می گیرند. Simnel Cake شیرینی مخصوص این روز است. دسته گل و كارت تبریك هدیه ای است كه مادران حتماً از آن بهره مند می شوند.

ایتالیا

در ایتالیا روز مادر دومین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. ماه مه، ماه بزرگداشت مریم مقدس و مقام مادری است. بچه ها در این ماه در مدرسه كارهای دستی (دسته گل، نقاشی و...) درست می كنند و به افتخار مادرشان شعر و سرود می خوانند. در رادیو و تلویزیون، مردم صدای خوانندگان بزرگ (انریكو كروزو، آرامندوتا جولی و...) را می شنوند كه به افتخار مقام مادر می خوانند! در چند سال اخیر، به مناسبت روز مادر همچنین روز زن، ۸ مارس هر سال، گل فروشان با فروش دسته گل هایی كه قسمتی از پول آن صرف كمك به سازمان های خیریه می شود در پیشگیری و درمان سرطان های خاص زنان سهیم می شوند.

برزیل

برزیلی ها در دومین یكشنبه ماه مه از مادرانشان قدردانی می كنند. این روز موقعیتی است برای مهمانی های بزرگ خانوادگی كه همه مادران یك فامیل را دور هم جمع می كند (مادران، مادربزرگ ها، مادرزن ها و مادرشوهرها، عروس ها و...). توجه و احترام نسبت به مقام مادر متنوع است (ترانه ها، اشعار، هدایا...). در این روز، برانگیختگی احساسات به حدی است كه برخی از مادران به پهنای صورت اشك می ریزند.

بلژیك

روز مادر معمولاً دومین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. بلژیك در این مورد از آمریكا تقلید كرده است. اما تاریخ برگزاری روز مادر در همه مناطق بلژیك یكی نیست. مثلاً در برخی مناطق بلژیك روز مادر ۱۵ اوت، روز ماری (Marie) برگزار می شود.

جمهوری چك

روز مادر كه دومین یكشنبه ماه مه برگزار می شود در زمان "انقلاب مخملی" و سقوط كمونیست دوباره احیا شد یعنی از زمان تقسیم چكسلواكی به دو كشور چك واسلواكی. در دوره كمونیسم چكسلواك ها تنها روز زن (۸ مارس) را جشن می گرفتند و روز مادر به سیاهچال فراموشی سپرده شده بود. چك ها اكنون زمان از دست رفته را جبران می كنند. به افتخار مادر، فرزندان از كلاس اول تا آخر دبیرستان جشن كوچكی در مدرسه برگزار می كنند و با اهدای شیرینی، هدیه و گل مادران را غرق در شادی می كنند.

مجارستان

روز مادر مانند بسیاری از كشورها اولین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. در زمان رژیم كمونیستی این جشن بخشی از ابراز هویت مجارها بود. در مدرسه بچه ها كاردستی های مخصوص درست می كنند و شعرهای زیبا حفظ می كنند. شعر مادر (mama) ساندور پتوفی (sandor petofi) قهرمان میهن پرست و یكی از بزرگترین شاعران مجار قرن نوزدهم اغلب قلب مادران این كشور را به لرزه می اندازد! شهرها در این روز شور و حال دیگری می یابند با بارانی از گل ریتم آهنگ كنسرت ها تئاترهای خیابانی و رقابت های ورزشی گوناگون كه هنگام اجرای آنها از كل خانواده ها دعوت می شود.

مراكش

روز مادر آخرین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. متاسفانه در محله های فقیرنشین كه زنان با مشكلات فراوان زندگی روزمره دست به گریبان هستند اغلب بدون توجه به این روز از آن می گذرند. با این وجود وزارت آموزش ملی این جشن را با حساسیت خاصی برگزار می كند و معلمان را مجبور می كند كه نقش خود را در این زمینه ایفا كنند. بچه ها كه نسبت به برگزاری جشن حساس تر هستند خلاقیت های خود را برای خوشحالی مادر به كار گرفته و كارت تبریك های زیبا ساخته و شعر می گویند.

چین

روز مادر در تقویم چینی ها ثبت نشده است. با این وجود جوانان شهرهای بزرگ از دهه ۹۰ در برگزاری این جشن شركت می كنند. آنها برای مادرانشان دومین یكشنبه ماه مه را (مانند آمریكا) جشن می گیرند، به روشی كاملاً غربی! بعضی گل هدیه می دهند (كه تا چند سال پیش آن را زائد و غیرضروری می دانستند). چینی ها بعد از ۳۵سالگی دیگر برای مادرشان جشن نمی گیرند! این جشن مختص نسل جوان است... سالخوردگان در هر حال از طرف فرزندان خود بسیار مورد احترامند و قرن ها است كه هر روز از آنها قدردانی می شود.

دانمارك

روز مادر در دومین یكشنبه ماه مه برگزار می شود. گل و جعبه شكلات نسبت به تمام هدایای دیگر برتری دارد! برخلاف كشورهای دیگر، این روز در شهرهای كوچك بیشتر برگزار می شود تا شهرهای بزرگ! این روز موقعیتی است برای خارج شدن از خانه و غذا خوردن در رستوران به همراه خانواده...

ساحل عاج

در این كشور روز مادر را مانند فرانسه در آخرین یكشنبه ماه مه برگزار می كنند. خانواده های مرفه این جشن را با شكوه خاصی برگزار می كنند. بچه ها با گروه های دوستانشان (هم محله ای ها، هم شاگردی ها و...) یك مهمانی تشكیل می دهند كه همه مادران به همراه بچه ها در آن شركت می كنند... در مورد كودكان محروم تر، آنها می توانند به مادرشان هدیه ای بدهند با همكاری برنامه تلویزیونی Ahouan كه چهارشنبه ها بعدازظهر پخش می شود. این برنامه در طول یك هفته به بزرگداشت مادران اختصاص دارد. بچه ها به همراه مادرانشان، از قبل ثبت نام می كنند. هنگام ورود فرزندان هدیه ای دریافت می كنند كه بلافاصله آن را به مادرشان تقدیم می كنند. در طول برنامه كه تقریباً ۳ ساعت طول می كشد بچه ها سرود و دكلمه می خوانند...

سوئیس

سوئیسی ها دومین یكشنبه ماه مه را برای مادرانشان جشن می گیرند.

فرانسه

در فرانسه اولین بار ناپلئون روزی را به گرامیداشت مادران اختصاص داد و پس از تغییراتی كه در طول زمان در تاریخ و نحوه برگزاری این روز به وجود آمد ژنرال دوگل رسماً آخرین یكشنبه ماه مه را برای برگزاری آن تعیین كرد. هر سال در فرانسه شهرداران، نمایندگان یا اعضای شورای شهر مدال هایی را برای مادران خانواده های پرجمعیت تعیین می كنند:

مدال طلا، هنگامی كه تعداد فرزندان ۸ نفر یا بیشتر باشد. مدال نقره، هنگامی كه فرزندان ۶ یا ۷ نفر باشند. مدال برنز، زمانی كه خانواده دارای ۴ یا ۵ فرزند است.

كامرون

تاریخ برگزاری روز مادر در این كشور نیز مانند فرانسه است. فعالیت های مدرسه ای كودكان كامرونی مانند دوستان فرانسوی شان است (نقاشی، كاردستی و...). مادران مانند بسیاری از كشورهای آفریقایی از احترام ویژه ای برخوردارند. كامرون جامعه مادرسالاری است كه زنان در آنجا بسیار فعال، موثر و متحد هستند. شاید به همین دلیل است كه آنها اهمیت بسیاری برای این روز قائل هستند.

كانادا

كانادا نیز دومین یكشنبه ماه مه را برای مادران جشن می گیرد. در این كشور نیز فرزندان با گل، كارت تبریك و آوردن صبحانه مادر در رختخواب، از مادران قدردانی می كنند.

ژاپن

در ژاپن در سال ۱۹۳۷ اولین جلسهٔ "ستایش مادران" در ۸ مه برگزار شد و حدود سال ۱۹۴۹، جامعهٔ ژاپن تصمیم به جشن گرفتن روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه گرفت؛ مانند دیگر کشورها. امروزه در روز مادر مردم ژاپن به یکدیگر انواع گل مانند میخک و رز را به مادران خود هدیه می‌دهند.

پرتغال

در پرتغال، روز مادر یک روز تعطیلی غیر رسمی است که هر سال در اولین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود و گاهی با روز کارگر هم زمان می‌گردد.

افغانستان

در افغانستان روز مادر در دومین شنبهٔ ماه ژوئن، ۱۲ ژوئن جشن گرفته می شد. اما چندی پیش دولت افغانستان 8 مارس را روز جهانی مادر تعیین کرد.

مــــــــادر

تاج از فرق فلک برداشتن
جاودان آن تاج بر سر داشتن

در بهشت آرزو، ره یافتن
هر نفس شهدی به ساغر داشتن

روز در انواع نعمت ها و ناز
شب بتی چون ماه در برداشتن

صبح از بام جهان چون آفتاب
روی گیتی را منور داشتن

شامگه چون ماهِ رویا آفرین
ناز بر افلاک اختر داشتن

چون صبا در مزرع سبز فلک
بال در بال کبوتر داشتن

حشمت و جاه سلیمانی یافتن
شوکت و فر سکندر داشتن

تا ابد در اوج قدرت زیستن
ملک هستی را مسخر داشتن

بر تو ارزانی که ما را خوش تر است
لذت یک لحظه مادر داشتن !


شعر از زنده یاد فریدون مشیری